Borstreconstructie

Behandeling

Voor de ingreep moet u in het ziekenhuis opgenomen worden. Op de afgesproken dag en tijd wordt u nuchter in het ziekenhuis verwacht, De plastisch chirurg zal voor de operatie het operatiepatroon op de borst tekenen met een watervaste stift.

Op de operatiekamer wordt u onder narcose bij een onmiddellijke reconstructie eerst door de chirurg geopereerd. Dan zal de plastisch chirurg de operatie verder zetten en een start maken met de reconstructie van de borst. De wonden worden met oplosbare hechtingen, deels met niet-oplosbare hechtingen gesloten. Er worden  enkele drains om het wondvocht te kunnen afvoeren geplaatst. Na de operatie wordt u nog een tijdje in de gaten gehouden door de anesthesist en de recovery-verpleegkundige in de ontwaakruimte. Als u goed wakker bent mag u weer naar de afdeling. Als u voldoende hersteld bent mag u dezelfde dag nog naar huis.

Prothesen

Bij sommige borstreconstructies worden prothesen ingebracht. Borstprothesen bestaan uit een soepel siliconen omhulsel dat gevuld is met een siliconengel. De prothese kan ook leeg zijn en tijdens of na de operatie gevuld worden met een fysiologische zoutoplossing. Prothesen zijn er in verschillende maten. Er is in voorgaande jaren veel discussie geweest over problemen die door het lekken van siliconen zouden worden veroorzaakt. In Nederland stelt de overheid zich op het standpunt dat het verband tussen inwendige siliconenprothesen en gezondheidsklachten wetenschappelijk niet duidelijk is aangetoond. Daarom is de toepassing van deze prothesen toegestaan. Er zijn verschillende manieren om een borst te reconstrueren:

Implanteren van een prothese

Als er voldoende soepele en gave huid aanwezig is en de grote borstspier nog intact is, is het implanteren van een prothese onder deze huid en spier de eenvoudigste manier om een nieuwe borst te maken. Zo is een reconstructie met prothesen een ingreep die vaak korter duurt en minder belastend is qua hersteltijd dan een lichaamseigen reconstructie. Meestal is het eerst nodig om de huid op te rekken zoals hieronder beschreven wordt. Bij deze operatie wordt gebruikgemaakt van het litteken van de amputatie. De ingreep duurt ongeveer een uur en de ziekenhuisopname één tot twee dagen. Als u bestraald bent zal de plastisch chirurg u een andere techniek adviseren.

Implanteren van een prothese met weefselexpansie

Als er niet genoeg huid aanwezig is na de amputatie, maar de huid wel van goede kwaliteit is, kan een prothese worden gebruikt om de huid op te rekken (tissue-expander). Ook de grote borstspier moet voor deze methode nog intact zijn. Zo’n prothese voor weefselexpansie, ook wel expander genoemd, is net een lege ballon. Via het litteken van de amputatie wordt deze ballon onder de grote borstspier ingebracht. Deze ingreep neemt ongeveer een uur in beslag en u moet er één tot twee dagen voor in het ziekenhuis worden opgenomen. Twee weken na de operatie wordt begonnen met het geleidelijk bijvullen van deze  expander met fysiologische zoutoplossing tot de gewenste cupmaat is bereikt. Dit gaat in etappes. Hiervoor moet u tijdens een periode van vier tot acht weken een aantal keer naar de polikliniek. Het vullen gebeurt met een injectienaald waarmee via de huid de expander wordt aangeprikt. Het vullen duurt ongeveer twee minuten. Om het oprekken van de borsthuid te vergemakkelijken kunt u de borst masseren met crème of olie. Na een rustperiode van drie tot zes maanden volgt meestal een tweede operatie waarbij de expander wordt vervangen door een definitieve prothese.

Directe borstreconstructie

Bij een preventieve borstoperatie in verband met een verhoogd risico op erfelijke borstkanker maar vaak ook wanneer al borstkanker is geconstateerd, kan een huidsparende borstamputatie worden uitgevoerd. Bij deze ingreep wordt de hele borstklier verwijderd en blijft de huid van de borst bewaard. In tegenstelling tot bij een volledige borstamputatie blijft zo de gehele huid van de borst intact en kan deze tijdens dezelfde operatie door de plastisch chirurg worden opgevuld. Dit kan met een prothese of met eigen weefsel van bijvoorbeeld buik of rug. Het heeft grote voordelen om de borst te reconstrueren tijdens dezelfde operatie waarin de chirurg de borstkanker verwijderd. Zo hoeft de huid minder opgerekt te worden en zijn minder operaties nodig. Bij het gebruik van een prothese is het belangrijk dat die prothese volledig door eigen weefsel bedekt is. De grote borstspier alleen is niet groot genoeg om een prothese te bedekken. Daarom wordt vaak eerst een tissue-expander ingebracht om hiermee ook de borstspier op te rekken. Er kan ook eigen weefsel gebruikt worden om dit tekort aan spier aan te vullen en zelfs lichaamsvreemd materiaal (ADM of Acellulaire Dermale Matrix). Bij deze laatste twee mogelijkheden kan dan meteen een prothese geplaatst worden, bedekt door en spier en eigen/lichaamsvreemd materiaal.

Gebruik van een spier en huid van de rug

Als ook de grote borstspier tijdens de borstamputatie weggehaald is of als er te weinig huid van goede kwaliteit is overgebleven (b.v. na bestraling), kan huid van de rug met de eronder gelegen spier gebruikt worden voor het maken van een nieuwe borst. Vrijwel altijd wordt er ook een prothese ingebracht. De operatie duurt gemiddeld twee tot drie uur en u moet er een twee tot drietal dagen voor in het ziekenhuis blijven. Door het verwijderen van de rughuid met de daar onder gelegen spier ontstaat een litteken. Dit valt onder de BH-band of schuin over de rug.

Gebruik van vet en huid van de buik of bil

Als er te weinig huid van goede kwaliteit is overgebleven kan eveneens een nieuwe borst gemaakt worden van huid en vetweefsel van de buik of bil. Dit kan alleen als er op die plek een huid- en vetoverschot bestaat. De plastisch chirurg kan op deze manier een borst reconstrueren zonder dat er een prothese nodig is. Een nadeel is dat de buikwand als gevolg van de ingreep minder stevig kan worden en dat er een groot litteken op de buik komt. De buik kan ook lange tijd pijnlijk zijn. Voor deze operatie wordt u ongeveer een week in het ziekenhuis opgenomen. De ingreep zelf duurt ongeveer vier tot tien uur, afhankelijk van een éénzijdige of dubbelzijdige ingreep en of er al dan niet microchirurgische technieken gebruikt worden. Hierbij wordt huid en onderliggend vetweefsel van de buik of bil verplaatst naar de plaats waar de borst moet komen. De bloedvaten worden opnieuw aangesloten aan een bloedvat achter de ribben of in de oksel.

Een voordeel van lichaamseigen weefsel voor borstreconstructie is dat als het allemaal lukt de borst warm aanvoelt, vaak natuurlijk ‘valt’  en levenslang meegaat.  Anderen vinden het fijn om geen prothese te hoeven hebben. De reconstructie is minder gevoelig voor infectie dan een prothese. Ook verandert de grootte van de borst met gewichtsafname en toename van de vrouw en ten slotte vinden veel vrouwen het fijn dat de plaats waar ze teveel vet had nu slanker is.

Tepelreconstructie

Naast reconstructie van de borst is reconstructie van de tepel mogelijk.  Meestal gebeurt dit vier tot zes maanden na de borstreconstructie. De tepel kan gemaakt worden van een deel van de tepel van de andere borst of van plaatselijk aanwezige huid. De tepel en tepelhof kunnen hierna worden getatoeëerd. Een tepelreconstructie kan onder plaatselijke verdoving gedaan worden. Als de gezonde borst aangepast wordt aan de nieuwe borst, wordt de tepelreconstructie meestal met deze operatie gecombineerd.

Herstel

Van de operatie zelf voelt u niets, omdat u onder algehele narcose bent. Soms kunt u pijn hebben bij het ademhalen omdat de prothesen onder de borstspier zijn geplaatst.  Na de ingreep is de wond gezwollen en gevoelig. Dit kan ongeveer zes weken duren. Tegen de pijn krijgt u vooraf een recept voor pijnstillers mee zodat u die alvast bij de apotheek of de huisarts kan gaan ophalen.

Enkele dagen na een borstreconstructie worden de drains (dunne slangetjes in het wondgebied om wondvocht af te voeren) weggehaald. U kunt lichte bloeduitstortingen hebben.

Door de operatie onder narcose zult u vermoeid zijn.  Zorg dus dat er iemand is die u thuis kan brengen en die u de eerste dagen kan helpen met de dagelijkse bezigheden in huis. U mag de eerste dagen geen lichamelijke inspanningen verrichten en merkt zelf het best wanneer dit wel weer mogelijk is.

De eerste zes weken dient u dag en nacht een beha zonder beugels te dragen. Een sportbeha in de juiste maat is aan te bevelen. Zorgt u ervoor dat u deze beha de dag van de operatie meeneemt.

U dient na de ingreep in ieder geval een paar dagen rust te nemen. Tillen en te ver met de armen boven het hoofd reiken is bijvoorbeeld de eerste week niet toegestaan omdat dan de prothese kan verschuiven. Haren borstelen kan wel. Na de eerste week speelt de aard van uw werk een rol. Als dat lichamelijk is, geldt hier hetzelfde als voor sporten, zes weken rust. Sporten waarbij de armen niet belast worden, zoals been/buikspier training  zijn wel mogelijk binnen deze zes weken. Massage met een crème of olie kan de littekens en borsten soepeler maken.

Met een eventuele tweede operatie wordt altijd gewacht tot u weer voldoende bent aangesterkt.

Risico’s

Zoals bij iedere operatie kunnen er in het behandeld gebied zwellingen en bloeduitstortingen optreden die na verloop van tijd spontaan verdwijnen. Een enkele keer kan een nabloeding voorkomen. U moet dan nog een keer geopereerd worden waarbij de arts het bloedvaatje dichtmaakt. Het risico hierop is groter bij het slikken van bloedverdunners. Wanneer u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, moet u dit melden tijdens het eerste gesprek. Het gebruik van deze medicijnen moet voor de operatie worden gestaakt. Uw plastisch chirurg vertelt u hoelang van te voren dit moet.  Bloedverdunners die u gewend bent in te nemen mogen ten vroegste 24 uur na de ingreep worden hervat, ook die bloedverdunners die via de trombosedienst worden geregeld.

Verder zijn er de normale risico’s van een narcose. Deze risico’s zijn niet groter of kleiner dan bij een andere ingreep. De anesthesist bespreekt dit met u.

Roken vergroot de kans op problemen bij de wondgenezing. Wij raden u dan ook dringend aan om acht weken voor en na de operatie te stoppen met roken. Een andere complicatie bij een borstreconstructie is dat de bloedcirculatie in de wondranden of het verplaatste weefsel onvoldoende is. Dan kan weefselversterf optreden.

De littekens kunnen na de ingreep tijdelijk rood en dik worden. Een gestoorde wondgenezing kan bovendien een blijvend breed litteken veroorzaken.

De belangrijkste complicatie van een prothese is infectie van de prothese waardoor deze dan vaak moet worden verwijderd en alles opnieuw moet beginnen.

Het lichaam vormt om elke ingebrachte prothese een bindweefsellaagje. Dit laagje wordt ook wel kapsel genoemd. Soms trekt het kapsel zich samen waardoor de borst hard en onnatuurlijk rond worden. Het is onmogelijk te voorspellen bij wie dit gebeurt. Deze complicatie wordt veel onderzocht, maar er is nog geen oorzaak of behandeling voor gevonden. Wel wordt steeds meer gebruik gemaakt van protheses met een ruwe buitenkant, waarbij overmatige kapselvorming minder lijkt voor te komen. Wanneer u last krijgt van kapselcontractie kunt u dit operatief laten verhelpen. Het kapsel wordt ingesneden of volledig verwijderd, dit noemt men capsulectomie

Wanneer een siliconengevulde prothese is gebruikt, kan de prothese siliconen-gel uitzweten. Deze gel blijft voornamelijk gevangen binnen het kapsel dat het lichaam om de prothese maakt, maar activeert het lichaam wel tot het maken van een steviger kapsel.

Wanneer de protheses via de oksel worden geplaatst kunnen in de oksel zenuwen worden geraakt.

Ook kan plooivorming van de prothese optreden, wat soms voelbaar is.

In zeldzame gevallen gaat een prothese kapot. Soms is dit te merken omdat er iets ‘knapt’ en omdat de borst anders aanvoelt of van vorm is veranderd. Een kapotte prothese moet altijd vervangen worden.

 

Voor een borstreconstructie moet eerst door de plastisch chirurg een machtiging bij de ziektekostenverzekeraar worden aangevraagd. In principe vergoeden alle zorgverzekeraars de kosten van een dergelijke operatie. Mocht de ingreep niet onder uw verzekering vallen, dan kunt u bij uw plastisch chirurg navragen wat de ingreep gaat kosten. De ingreep kan dan door dezelfde plastisch chirurg in één van de Zeeuwse privé klinieken worden uitgevoerd.